Zespół Reitera czyli inaczej reaktywne zapalenie stawów to chorobą, która jest jednym z powikłań zakażenia Chlamydiozą. Przeważnie rozwija się u aktywnych seksualnie mężczyzn, rzadziej u kobiet. Najczęściej rozwija się u osób między 20 a 30 rokiem życia.
Objawy zespołu Reitera
Do najbardziej charakterystycznych objawów tej choroby zalicza się : odczynowe zapalenie stawów, zapalenie spojówek, zapalenie cewki moczowej.
Zespół Reitera stwierdza się w przypadku wystąpienia odczynowego zapalenia stawów, które trwa dłużej niż miesiąc, poprzedzone jest lub występuje równocześnie z zapaleniem cewki moczowej, układu pokarmowego a u kobiet może być to zapalenie szyjki macicy.
Zespół Reitera wywołuje nie tylko chlamydioza ale również może rozwinąć się jako powikłanie zakażenia rzeżączką, krętkami bladymi , wirusem zapalenia wątroby typu B lub wirusem HIV.
Do objawów zespołu Reitera zalicza się również problemy skórne, a także często jako objawy towarzyszący występować może gorączka lub ogólnie objawy grypopodobne.
Zespół Reitera może mieć różne objawy lecz głównym zawsze zostaje zapalenie stawów.
Zapalenie stawów
Zespół Reitera objawia się zapaleniem głównie dużych stawów takich jak : kolanowy, skokowy, stawów śródstopia. Najczęściej są to bóle asymetryczne kolan, kostki czy stopy. W czasie badania diagnostycznego stwierdza się obrzęk stawu oraz ograniczenie zakresu jego ruchów. Skóra w obrębie zainfekowanego stawu jest z reguły cieplejsza i lekko zaczerwieniona. Uszkodzenia powierzchni stawów rzadko występują jako komplikacja choroby.
Wielu pacjentów uskarża się na bóle w okolicy krzyżowo-lędźwiowej leczy nie ma dowodów, że jest to następstwem odczynowego zapalenia stawów, czy występuje jako zupełnie niezależna dolegliwość.
Wśród bardzo charakterystycznych objawów zespołu Reitera jest ból i opuchlizna palców , palce mają wtedy wygląd serdelków. Jeżeli zespół Reitera nie jest odpowiednio leczony, może być bardzo uciążliwy. Dolegliwości stopniowo się nasilają, z czasem uniemożliwiając wykonywanie najprostszych czynności ponieważ każdy ruch wiązać się może z silnym bólem.
Zmiany łuszczycopodobne
U około 20% chorych występują zmiany skórne i na błonach śluzowych. Mają one charakter łuszczycopodobne. Pojawiają się grudkowo-krostkowe zmiany na dłoniach, stopach, sromie czy żołędziach. W przypadku mężczyzn nieobrzezanych pojawiają się półkolicte lub obrączkowate nadżerki z lekko uniesionymi brzegami. W przypadku mężczyzn obrzezanych zmiany te bywają lekko wyniosłe, złuszczające się o wyglądzie grudek lub krostek. U kobiet zmiany pojawiające się na sromie przypominają łuszczycę krostkową.
Jeśli zmiany pojawiają się w jamie ustnej mają one postać grudek i nadżerek.
Zapalenie spojówek
U 30 do 50 % chorych występuje zapalenie spojówek. Rzadziej rozwija się owrzodzenie rogówki czy zapalenie błony naczyniowej oka.
Zapalenie cewki moczowej lub szyjki macicy
Objawem towarzyszącym bardzo często jest również zapalenie cewki moczowej u mężczyzn zaś u kobiet zdecydowanie częściej pojawia się zapalenie szyjki macicy. U kobiet również pojawić może się dyskomfort w trakcie oddawania moczu a samo zapalenie szyjki macicy przebiega z reguł bezobjawowo. U panów dodatkowo rozwinąć może się zapalenie jąder, najądrzy, gruczołu krokowego czy pęcherzyków nasiennych.
Inne objawy towarzyszące zespołowi Reitera
Zespół Reitera może powodować wiele innych dolegliwości, jednak są one niezmiernie rzadkie. Mogą pojawić się zmiany kardiologiczne lub neurologiczne. Zmiany kardiologiczne to głównie zaburzenia przewodzenia, zaburzenia różnego rodzaju miarowości, zapalenia osierdzia czy mięśnia sercowego, zmiany w zastawkach.
Zmiany o charakterze neurologicznym to głównie zespół Guillaina – Barrego a także zapalenie nerwu wzrokowego.
Objawy takie jak zapalenie cewki moczowej czy zapalenie spojówek ustępują przeważnie po maksymalnie 3 tygodniach. Zmiany stawowe ustępują po 3 do 5 miesięcy. Aż u 75% pacjentów choroba ustępuje po 6 miesiącach u innych objawy mogą występować nawet rok.
Leczenie zespołu Reitera
Kuracja opiera się przede wszystkim na niesterydowych lekach przeciwzapalnych. Jeśli występują zmiany stawowe do powyższych leków dodaje się kortykosterydy. Pacjenci są zachęcani do wykonywania ćwiczeń ruchowych, które poprawiają sprawność i zapobiegają skurczom. Doskonałe wyniki przynosi indywidualna rehabilitacja: ćwiczenia w odciążeniu, krioterapia, prądy diadynamiczne, pole magnetyczne, masaże i ultradźwięki.
Zapalenie cewki moczowej leczy się antybiotykami : azytromycyną, doksycykliną lub tetracykliną.
Profilaktyka
Jak wspominaliśmy na początku, zespół Reitera jest najczęściej wynikiem zakażenia chlamydiozą. Jeżeli więc zachodzi podejrzenie, że doszło do zakażenia ta chorobą, ważna jest szybka diagnostyka i podjęcie leczenia. Chlamydioza jest groźną chorobą, która najczęściej rozwija się bezobjawowo. Zespół Reitera jest tylko jednym z licznych jej powikłań.
Do głównym sposobów zapobiegania chlamydii jest ograniczenie liczby partnerów, stosowanie zabezpieczeń w postaci prezerwatywy a także regularne wykonywanie testów na obecność chorób wenerycznych. Chlamydioza częściej diagnozowana jest u kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne ponieważ to one częściej rezygnują ze stosowania prezerwatyw.
