Kłykciny kończyste
Kłykciny kończyste zwane często brodawkami płciowymi lub brodawkami wenerycznymi to łagodne, przerosłe, kalafiorowate brodawki. Szacuje się, że występują one u 1% aktywnych seksualnie przedstawicieli obojga płci. Pojawiają się głównie w okolicach narządów płciowych i odbytu. Za ich tworzenie się odpowiada wirus brodawczaka ludzkiego – HPV. Dokładniej chodzi tu o dwa typu wirusa HPV-6 oraz HPV-11, oba te typy nie niosą w sobie ryzyka nowotworowego. Brodawki narządów płciowych w 5% przypadków są wynikiem onkogennych typów wirusa np. HPV-11 oraz HPV-18. Jedynie więc w tych przypadkach istnieje ryzyko, że rozwinie się rak szyjki macicy lub odbytu w przypadku kobiet, oraz śródnabłonkowa neoplazja penisa lub rak penisa u mężczyzn.
Zarażenie wirusem HPV to wynik stosunków seksualnych z osobą zarażoną. Zarazić można się poprzez stosunek pochwowy, oralny i analny. Nie każdy kontakt intymny z osobą zarażoną od razu skutkuje zakażeniem. Nosicielstwo wirusa również ie oznacza od razu wystąpienia objawów. U 15 -20 % osób wykrywana jest obecność DNA wirusa ale bez objawów zakażenia. Samo zarażenie wirusem nie oznacza bowiem, że nastąpi złośliwa transformacja zajętych przez niego komórek. Wirus rozwija się i daje objawy na skutek wystawienia na promieniowanie UV, spadku odporności, palenia papierosów, niedoborów kwasu foliowego, ciąży, terapii immunosupresyjnej czy zakażenia wirusem opryszczki – HSV-2. Wymienione czynniki wpływają na szybsze ujawnienie się zmian w postaci kłykcin kończystych.
Do zakażenia wirusem HPV dochodzi częściej u osób, które często zmieniają partnerów seksualnych, szczególnie, gdy owi partnerzy też mają zróżnicowane życie seksualne. Infekcji wirusem HPV sprzyjają również stany chorobowe takie jak stany zapalne odbytu, przewlekłe upławy, stulejka.
Kłykciny kończyste – objawy
Początkowo pojawiają się czerwone grudki o niewielkich rozmiarach a dopiero później wzmaga się proces rogowacenia, zmienia się barwa wykwitów na białawy. Zaczynają tworzyć się kolejne zmiany, łączące się w całość co powoduje, że powstaje zwężony u podstawy twór o kalafiorowatej górze. Czasem dochodzi do spłaszczenia zmiany a wówczas zmiana wygląda jak koguci grzebień.
Szybkość z jaką dochodzi do rozrostu zmian różni się w zależności od pacjenta, jednak o wiele szybciej rozwijają się one w miejscach wilgotnych takich jak okolice odbytu. Szybciej rosną również u kobiet w ciąży, ponieważ stymuluje ich wzrost wyższy poziom progesteronu.
Pojawienie się zmian o znacznych rozmiarach powoduje ból, krwawienie, świąt.
U kobiet kłykciny kończyste objawiają się głównie w obrębie warg sromowych, ujścia pochwy, pochwy i odbytu. U mężczyzn najczęściej pojawiają się na powierzchni wewnętrznej napletka, na brzegu żołędzi a także w okolicach wędzidełka.
Kłykciny kończyste – rozpoznanie
Zmiany mają dość charakterystyczny wygląd więc dermatolog, urolog czy ginekolog nie ma problemu z ich właściwym rozpoznaniem. Czasem lekarz może posłużyć się 3-5 % roztworem kwasu octowego by rozjaśnić śluz i odwodnić komórki, w ten sposób na krótki czas zmieniono chorobowo skóra bieleje, co lepiej uwidacznia zmiany. W przypadkach nie do końca jasnych pomocne jest badanie histopatologiczne, rektoskopia okolic odbytu, uretroskopia jeśli zmiany są u ujścia cewki moczowej.
Kłykciny kończyste – leczenie
Jeżeli rozpoznanie dokonane przez lekarza potwierdza, że są to kłykciny kończyste wynikające z zakażenia wirusem HPV, konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Nie leczone kłykciny kończyste mogą prowadzić do wielu nieprzyjemnych powikłań min. trudności podczas oddawania moczu. Leczenie powinno być równocześnie przeprowadzone u obojga partnerów, zapewnia to najlepszą skuteczność. Do leczenia brodawek stosuje się 20% roztwór alkoholowy podofiliny lub 80-90% kwas trójchlorooctwy (TCA). W przypadku rozległych zmian stosuje się krioterapię lub 5-Fluorouracyl. W przypadku nawrotów objawów chorobowych stosuje się laseroterapię, zabiegi chirurgiczne czy też leczenie interferonem. U kobiet w ciąży zmiany leczy się poprzez wymrażanie lub TCA. W 30% przypadków kłykciny kończyste ustępują samoczynnie.
Kłykciny kończyste – profilaktyka
Przeciwdziałanie zakażeniu wirusem HPV to przede wszystkim stosowanie prezerwatywy a także unikanie kontaktów seksualnych z przypadkowymi partnerami, ograniczenie liczby partnerów w ogóle. Nie chroni to jednak w 100% przed zakażeniem. Warto więc regularnie wykonywać badania przesiewowe pod kątem obecności wirusa HPV. Jest to konieczność u osób, które miały kontakt, lub takie stosunki utrzymują z osobą u której kłykciny kończyste wystąpiły. Istnieje szczepionka przeciw wirusowi HPV, która zabezpiecza przed dysplazją szyjki macicy, raka szyjki macicy, znam dysplastycznych sromu czy brodawkami zewnętrznymi narządów płciowych. Szczepionka ta jednak dedykowana jest dla młodych dziewcząt, które jeszcze nie współżyły. Takie szczepienie powinno być wykonywane tym samym u dziewcząt w wieku 11-12 lat.
FAQ – Kłykciny Kończyste
Jakie są pierwsze objawy tworzenia się kłykcin kończystych?
Początkowo pojawiają się niewielkie, pojedyncze czerwone grudki, które następnie zmieniają się w przypominające kalafior zmiany.
Jakie mogą być objawy rozrostu kłykcin kończystych?
W przypadku kłykcin zaawansowanych może pojawić się świąd, krwawienia, ból, szczególnie podczas oddawania moczu.
Czy wirus HPV wywołujący kłykciny kończyste powoduje nowotwory?
Szczepy wirusa odpowiadające za kłykciny kończyste to HPV-6 i HPV-11 , są to szczepy nie prowadzące do zmian nowotworowych.
Gdzie pojawiają się kłykciny kończyste u mężczyzn?
Zmiany występują u mężczyzn głównie po wewnętrznej stronie napletka, brzegach żołędzi, w okolicach wędzidełka.
Czy prezerwatywa chroni przed zakażeniem kłykcinami?
Nie sposób zabezpieczyć się przed zakażeniem w 100%, lecz stosowanie prezerwatywy w sposób znaczący zmniejsza ryzyko zakażenia.
Jakie ryzyko występuje w przypadku kobiet w ciąży, u których pojawiły się kłykciny kończyste?
Kłykciny kończyste występujące u kobiet wpływają na zmniejszenie rozciągliwości waginy, co może wpłynąć w znacznym stopniu na wystąpienie powikłań w czasie porodu.