Cytomegalowirus (CMV) to bardzo rozpowszechniony wirus, którego nosicielem jest od 40 do 100% populacji. Należy on do rodziny wirusów opryszczki, do tej samej grupy co wirusy wywołujące opryszczkę, ospę wietrzną oraz półpaśca.
Wirus CMV jest groźny dla osób o obniżonej odporności – min. po przeszczepie czy nosicieli wirusa HIV. Wirus jest odpowiedzialny za wywoływanie infekcji wrodzonych, charakterystyczne dla nich są zespoły wad wrodzonych lub zaburzenia wielonarządowe. U osób z właściwie działającym układem odpornościowym zakażenia te przebieg mają łagodny, wielokrotnie niedający żadnych objawów.
Nosicielami wirusa CMV najczęściej zostaje się we wczesnym okresie życia, wtedy dochodzi do zakażenia ale sam wirus pozostaje w stanie uśpienia. Do zakażenia dochodzi poprzez drogę kropelkową, w czasie bezpośredniego kontaktu, transfuzji krwi, przeszczepu narządów. Wśród osób dorosłych do zakażenia dochodzi najczęściej wyniku kontaktów seksualnych.
Statystyki prowadzone w USA wskazują, że częściej zakażeniu ulegają kobiety, niż mężczyźni a największy odsetek zakażeń notuje się wśród homoseksualistów. Wirus obecny jest w ślinie, moczu, stolcu, nasieniu, krwi miesiączkowej, w wydzielinie z szyjki macicy, mleku matek karmiących.
Wirus CMV u dorosłych najczęściej wywołuje bezgorączkowe zakażenie klinicznie przypominające mononukleozę zakaźną.
Cytomegalia – możliwe objawy
Cytomegalia to jak wspomnieliśmy choroba w zasadzie bezobjawowa. W nielicznych jedynie przypadkach można zaobserwować takie oznaki, jak :
- podwyższona temperatura
- ogólne zmęczenie
- bóle głowy
- bóle mięśni
- bóle gardła
- kaszel
- powiększone węzły chłonne
Objawy nie są charakterystyczne dlatego w celu potwierdzenia choroby należy wykonać testy PCR. Testy są bezpieczne i cechuje ich wysoka skuteczność. Testy tego typu można zakupić przez internet. Pozwalają na wykonanie testu w komfortowych warunkach własnego domu. Testy PCR są dokładne, wynik jest zawsze jednoznaczny.
Cytomegalia u kobiet w ciąży
Zakażenie wirusem CMV jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży. Zakażenie bowiem poprzez łożysko może przeniknąć do płodu. Zakażenie, które do płodu przeniknie w I trymestrze ciąży może doprowadzić do poronienia lub rozwinięcia się wad wrodzonych, głównie z zakresu układu pokarmowego, układu krążenia oraz ośrodkowego układu nerwowego lub narządu wzroku.. Zakażenie w ostatnim trymestrze może prowadzić u dziecka do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu, zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia wątroby i śródmiąższowego zapalenia płuc. Może również doprowadzić do ciężkiej niedokrwistości hemolitycznej lub skazu małopłytkowej.
Dziecko, u którego do zakażenia doszło w życiu płodowym z reguły od chwili porodu ma poważne problemy zdrowotne. Najczęściej diagnozuje się u nich zespół cytomegalii wrodzonej. Objawia się ona najczęściej powiększeniem śledziony oraz wątroby, żółtaczką, zapaleniem płuc, wylewami podskórnymi. Często zresztą jest tak, że wirus w początkowej fazie życia dziecka pozostaje w fazie uśpionej a z podwójną siłą uderza dopiero po kilku latach. Wtedy dochodzić może do rozwoju padaczki, upośledzenia umysłowego, zaburzeń psychologicznych, nerwowo-mięśniowych. Dzieci z rozpoznaną cytomegalią są w grupie ryzyka wystąpienia u nich w późniejszym okresie autyzmu lub kłopotów z nauką.
Cytomegalia – badania
Wirus CMV jest wszechobecny i naprawdę trudno uniknąć zakażenia. Pocieszające jest to, że zdrowy organizm radzi sobie z nim z reguły dobrze. Zagrożeniem jest tylko zakażenie u kobiet w ciąży i osób o osłabionej odporności. Warto więc profilaktycznie w ciąży wykonywać testy na cytomegalię. Można w tym celu wykorzystać testy PCR o których pialiśmy.
W badaniach laboratoryjnych wykorzystuje się próbki moczu lub krwi. Wykonuje się badanie serologiczne, które posiada odpowiednie wskaźniki : IGg oraz IgM.
Wyniki:
IGg(-)IgM(-) brak zakażenia
IGg(+)IgM( -) świeże zakażenie
IGg(+)IgM(+) dobrze rozwinięte zakażenie
IGg(-)IgM(+) stan po przebyciu choroby w formie bezobjawowej co skutkuje nabytą odpornością
Cytomegalia – leczenie
W przypadku osób z wydolnym układem odpornościowym leczenia nie stosuje się, organizm takich osób bowiem poradzi sobie z wirusem. Okiełznany, pozostaje on u nich w formie uśpionej. U osób, u których układ immunologiczny nie działa właściwie, stosuje się odpowiednie leki przeciwwirusowe. Leki wirostatyczne podaje się również noworodkom, u których do zakażenia cytomegalią doszło w życiu płodowym lub w trakcie porodu. Nie stosuje się leczenia lekami przeciwwirusowymi u kobiet w ciąży ponieważ leki tego typu mogą trwale uszkodzić płód.
Wirusa CMV nie można usunąć z organizmu. Nie istnieje żaden lek, który skutecznie unicestwił wirusa w organizmie. Podejmowane leczenie ma więc na celu jedynie ograniczenie namnażania wirusa i wprowadzenie go w formę uśpioną.
Cytomegalia – profilaktyka
Wirus jest wszechobecny a nie istnieje na niego szczepionka. Nie sposób więc ustrzec się zakażenia. Ogromnie ważne jest więc wykonywanie testów wykrywających zakażenie na początku ciąży a następnie w jej ostatniej fazie. To pozwoli na odpowiednio wczesne zastosowanie środków zaradczych.
